Cumhuriyet Halk Partisi Bursa Milletvekili ve Halk Sağlığı Profesörü Dr. Kayıhan Pala, Erzincan İliç’teki altın madeni faciasının ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına ‘Ekolojik Risk Değerlendirmesi’ hakkında 10 soru yöneltti.

CHP’li Pala, Erzincan İliç Maden kazası sonrasında bir kez daha Türkiye’nin gündemine gelen madenlerin çevresel etkileri hakkında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet ÖZHASEKİ’ye verdiği soru önergesinde akarsu sistemlerindeki kimyasalların ‘Ekolojik Risk Değerlendirmesi’nin çevrenin korunması açısından hayati öneme sahip olduğunu vurguladı.

CHP’li Pala, Bakan Ö zhaseki’ye Bakanlık tarafından su havzaları ve akarsulara ilişkin, kirlenme olasılığı bulunan su sistemi üzerinde yaşayan türlerin potansiyel olarak etkilenen kısım açısından riskini değerlendirmek amacıyla hem maruz kalma hem de etki bilgilerini analiz etmek ve entegre etmek için kullanılan herhangi bir karar destek sistemi olup olmadığını sordu.

Ülkemizde siyanürle altın çıkartılan 20 madenin etkilediği su kaynaklarında, toprakta ve çökeltilerde siyanür konsantrasyonlarının ölçülmesi gerekliliğini hatırlatan Pala, söz konusu madenlerin faaliyete geçtiği tarihten itibaren siyanür konsantrasyonlarını ve ölçüm sonuçlarını Bakanlığa sordu.

Söz konusu 20 altın madeninin çevresindeki yer üstü ve yer altı sularının, toprağın veya çökeltilerin kirliliğini izlemek amacıyla ve arzu edilen çevresel kalite hedeflerine ulaşmak için kullanılan herhangi bir ekotoksikolojik izleme/değerlendirme prosedürü olup olmadığını da soran Pala; soru önergesinde Erzincan İliç’teki maden kazası sonrası gerçekleşen analiz raporlarını da istedi.

Ne Olmuştu:

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na ait sosyal medya hesabından 18.02.2024 tarihinde yapılan açıklamada “Erzincan İliç’te teknik ekiplerimiz çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. Alanında uzman kişilerden oluşan ekiplerimizin, toprak kaymasının olduğu maden sahasında her gün 9 farklı noktadan aldıkları numuneleri 3 ayrı laboratuvarda inceliyoruz. Yapılan incelemelerde herhangi bir olumsuzluk tespit edilmedi.” diye belirtilmişti.

CHP’li Pala tarafından yanıtlanması istemiyle Bakanlığa yöneltilen sorular şunlardır:

1. Bakanlığınız tarafından ülkemizde hangi su havzalarında ‘Ekolojik Risk Değerlendirmesi’ yapılmıştır? Eğer yapıldıysa Ekolojik Risk Değerlendirme raporları nerede yayınlanmıştır?
2. Bakanlığınız tarafından ‘Olasılıksal Ekolojik Risk Değerlendirmesi’ yapılan herhangi bir su havzası ve/veya akarsu sistemi var mıdır?
3. Ülkemizdeki su havzaları için herhangi bir ‘Maruziyet Değerlendirmesi’ yapılmış mıdır?
4. Ülkemizdeki su havzaları için herhangi bir ‘Etki Değerlendirmesi’ yapılmış mıdır?
5. Ülkemizdeki su havzaları için herhangi bir ‘Risk Değerlendirmesi’ yapılmış mıdır?
6. Bakanlığınız tarafından su havzaları ve akarsulara ilişkin, kirlenme olasılığı bulunan su sistemi üzerinde yaşayan türlerin potansiyel olarak etkilenen kısım açısından riskini değerlendirmek amacıyla hem maruz kalma hem de etki bilgilerini analiz etmek ve entegre etmek için kullanılan herhangi bir karar destek sistemi var mıdır?
7. Ülkemizdeki mevcut siyanürle altın çıkartılan 20 madenin etkilediği su kaynaklarında çevresel siyanür konsantrasyonları ölçülmekte midir? Eğer ölçülüyorsa, söz konusu madenlerin faaliyete geçtiği tarihten itibaren siyanür konsantrasyonları ölçüm sonuçları aylara ve yıllara göre nedir?
8. Söz konusu 20 altın madeninin çevresindeki yer üstü ve yer altı sularının, toprağın veya çökeltilerin kirliliğini izlemek amacıyla ve arzu edilen çevresel kalite hedeflerine ulaşmak için kullanılan herhangi bir Ekotoksikolojik izleme/değerlendirme prosedürü var mıdır?
9. Erzincan İliç’teki altın madeni faciası sonrasında yer üstü ve yer altı suları ile toprak ve çökeltilerdeki kirliliği izlemek için bölgede hangi tarihlerde, hangi noktalardan hangi analizler yapılmıştır? Analiz hangi laboratuvarlarda yapılmış, analiz raporları nerede yayınlanmıştır?
10. Bakanlığınızın siyanürle altın çıkartılan madencilik faaliyetlerinin çalışan sağlığına, halk sağlığına, çevreye ve ekolojik sisteme etkilerini izlemek için yürürlüğe koymaya karar vermiş olduğu herhangi bir eylem planı var mıdır?